Bυζαντινός ναός Πόρτα-Παναγιά – Προστατεύοντας τα θεομητερικά κειμήλια

Το σπουδαιότερο Βυζαντινό μνημείο της περιοχής. Η Παναγιά της Πόρτας (παλαιότερη ονομασία της Πύλης), είναι μοναδική με στοιχεία που διασώζονται μέχρι σήμερα και προσελκύουν το ενδιαφέρον παγκοσμίως μιας η ιστορία της πηγάζει από το πάντα της Χριστιανοσύνης.

Πέρα από την αρχιτεκτονική της υπεροχή, ο τόπος αποκτά την απόλυτη ιερότητα καλά φυλαγμένη μέσα σε φυλλωσιές πλατάνων μιας κι εκεί έφερε ο δρόμος ένα από τα σπουδαιότερα «θεομητερικά κειμήλια». Αυτά των Άγιων λίθων της Οικίας της Θεοτόκου από την Παλαιστίνη, που μεταφέρθηκαν διαμέσου των τελευταίων Σταυροφόρων, στο βυζαντινό ορθόδοξο μοναστήρι της Πόρτας Παναγιάς στην Πύλη Τρικάλων. Εκεί προστατεύθηκαν για ένα μεγάλο διάστημα και έπειτα μεταφέρθηκαν στο μακρινό Λορέτο της Ιταλίας.

Μοναδικότητα σε όλο τον ελλαδικό χώρο, και η θέση των δύο ψηφιδωτών εικόνων της Θεοτόκου και του Χριστού που είναι εκατέρωθεν της Κύριας Πύλης σε αντίστροφη θέση από την ορθόδοξη διάταξη.
Μια ανάγλυφη ιστορία γεμάτη μυστικά που σταδιακά έρχονται στο φως αλλά και τόπος προσευχής και τέλεσης μυστηρίων μέχρι σήμερα για κατοίκους της περιοχής και επισκέπτες.